Theo báo cáo Ngành hàng lúa gạo của Trung tâm Thông tin và Dịch vụ nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), trong tuần từ 08/09/2025 - 12/09/2025, giá gạo 5% tấm của Thái Lan tăng, Ấn Độ không đổi, trong khi Việt Nam giảm so với tuần trước.

Theo đó, giá gạo 5% tấm của Thái Lan đạt 360 USD/tấn, tăng 5 USD/tấn so với tuần trước, do đồng Baht mạnh lên;

Giá gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ đạt 369 USD/tấn, không đổi so với tuần trước, điều này được lý giải do nhu cầu được cải thiện;

Giá gạo 5% tấm của Việt Nam đạt 376 USD/tấn, giảm 1 USD/tấn so với tuần trước, nguyên nhân đến từ việc các nhà xuất khẩu giảm lượng mua do nhu cầu yếu. Dù giảm nhưng giá gạo Việt Nam vẫn đang cao nhất thế giới.

Theo Tổng cục Hải quan, trong 8 tháng năm 2025, tổng sản lượng xuất khẩu gạo Việt Nam đã đạt 6,37 triệu tấn, tăng 3,7% so với cùng kỳ, tuy nhiên kim ngạch thu về chỉ đạt 3,26 tỷ USD, giảm 15,1% do giá xuất khẩu bình quân giảm gần 19% xuống chỉ còn 504 USD/tấn.

Tình hình này đặt ra một thách thức lớn cho mục tiêu kim ngạch cả năm là 5,7 tỷ USD, khi 4 tháng cuối năm cần phải thu về tới 2,44 tỷ USD. Thách thức này càng lớn hơn khi Philippines, thị trường lớn nhất chiếm tới 45,9% thị phần, đã chính thức tạm dừng nhập khẩu gạo trong 60 ngày kể từ ngày 01/09/2025.

Mặc dù đối mặt với khó khăn từ thị trường chủ lực, ngành gạo Việt Nam vẫn ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng tại các thị trường khác, cho thấy nỗ lực đa dạng hóa đang mang lại hiệu quả.

Đáng chú ý nhất là sự bùng nổ tại thị trường Bangladesh, với mức tăng trưởng lên tới 26.800% về lượng và 16.300% về kim ngạch. Các thị trường châu Phi như Bờ Biển Ngà và Ghana cũng tăng trưởng mạnh mẽ, lần lượt tăng gấp 1,5 lần và 94,8%.

Đặc biệt, thị trường Trung Quốc đã có sự phục hồi mạnh mẽ sau nhiều năm sụt giảm, với mức tăng 141,3%, đạt 565.300 tấn.

Theo các chuyên gia, việc tạm dừng của Philippines chỉ là ngắn hạn, và các doanh nghiệp cần chuẩn bị sẵn sàng khi thị trường này mở cửa trở lại vào cuối năm.

Indonesia muốn tự chủ về lúa gạo

Trên thị trường gạo toàn cầu, Chính phủ Indonesia đã bày tỏ sự tin tưởng vào khả năng sẽ đạt được mục tiêu tự chủ về lúa gạo ngay trong năm 2025. Theo Bộ Điều phối các vấn đề Lương thực, thành tựu này là kết quả trực tiếp của các chương trình chiến lược, đặc biệt là việc mở rộng diện tích canh tác bằng cách đưa vào sử dụng các vùng đất hoang.

Đây được xem là một phần trong nỗ lực toàn diện nhằm củng cố an ninh lương thực quốc gia và giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu. Niềm tin này được củng cố bởi thực tế là kho dự trữ gạo quốc gia của Indonesia tính đến tháng 7/2025 đã đạt mức 4,23 triệu tấn, một con số đảm bảo cho sự ổn định của thị trường nội địa.

Trong khi đó, xuất khẩu gạo Thái Lan đang đối mặt với thách thức về khả năng cạnh tranh, nguyên nhân chính đến từ việc đồng Baht (THB) mạnh lên.

Theo Hiệp hội Các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, trong khi đồng THB đã tăng giá hơn 7% so với USD trong năm nay, tiền tệ của các đối thủ cạnh tranh chính như Ấn Độ, Việt Nam và Pakistan lại mất giá, tạo ra một chênh lệch tỷ giá lên tới hơn 10%.

Điều này trực tiếp làm giảm lợi nhuận của cả doanh nghiệp và nông dân Thái Lan. Cụ thể, với cùng mức giá bán 350 USD/tấn, các nhà xuất khẩu Thái Lan thu về ít hơn các đối thủ từ 1.000-1.250 THB/tấn (31,3-39,15 USD/tấn).

Hệ quả của việc mất lợi thế cạnh tranh đã thể hiện qua các số liệu thống kê. Trong 7 tháng đầu năm 2025, sản lượng xuất khẩu gạo của Thái Lan chỉ đạt 4,3 triệu tấn, giảm 25,1% so với cùng kỳ năm trước. Tương tự, kim ngạch cũng sụt giảm tới 35,4%, chỉ còn 86,4 tỷ THB (2,35 tỷ USD).

Trước tình hình này, Hiệp hội đã chính thức kêu gọi chính phủ và Ngân hàng Trung ương Thái Lan phải có các biện pháp can thiệp khẩn cấp để bình ổn tỷ giá, đưa đồng Baht về một mức cạnh tranh hơn. Yêu cầu này càng trở nên cấp thiết khi thị trường còn phải đối mặt với áp lực từ nguồn cung dồi dào của Ấn Độ và nhu cầu yếu đi từ các thị trường lớn như Indonesia và Philippines.

Tại Ấn Độ, một đợt lũ lụt lịch sử, được xem là tồi tệ nhất kể từ năm 1988, đang tàn phá bang Punjab – vựa lúa gạo quan trọng của Ấn Độ. Do ảnh hưởng của những trận mưa lớn do gió mùa, hơn 150.000 ha đất nông nghiệp đã bị nhấn chìm, gây thiệt hại diện rộng. Ít nhất 30 người đã thiệt mạng và gần 354.000 người khác chịu ảnh hưởng trực tiếp. Thảm họa này đang đe dọa nghiêm trọng đến vụ thu hoạch lúa đang diễn ra, đặc biệt là đối với giống lúa basmati cao cấp, vốn đang trong giai đoạn chuẩn bị thu hoạch.

Theo Liên đoàn các nhà xuất khẩu gạo Ấn Độ, khoảng một phần tư diện tích trồng lúa tại Punjab đã bị hư hại không thể phục hồi, khiến sản lượng gạo basmati năm nay có thể giảm từ 20–25%. Đây là cú giáng mạnh vào ngành xuất khẩu gạo của Ấn Độ, khi riêng bang Punjab đã chiếm hơn 40% trong tổng lượng 6,07 triệu tấn gạo basmati xuất khẩu của cả nước trong năm ngoái.

Trước tình hình này, chính quyền địa phương đã cam kết triển khai các biện pháp bồi thường cho nông dân. Trong khi đó, các công đoàn nông dân đang kêu gọi mức hỗ trợ tối thiểu 100.000 INR (1.205 USD) cho mỗi hộ nhằm giúp họ khắc phục thiệt hại và ổn định sản xuất.

Theodanviet.vn