Sầu riêng được đóng gói tại Đắk Lắk phục vụ xuất khẩu. Ảnh: Minh Anh

Mã số vùng trồng là tài sản quý giá

Ông Nguyễn Viết Quang, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Dịch vụ sản xuất sầu riêng Quang Tiến (xã Cư Ni, huyện Ea Kar, Đắk Lắk), cho biết đơn vị vừa được phía Trung Quốc cấp mã số vùng trồng sầu riêng.

Đây là kết quả mà ông cùng các thành viên HTX mong đợi từ lâu, bởi mã số vùng trồng được ví như “chứng minh thư” hay “hộ chiếu” để trái sầu riêng đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc.

Để đạt được chứng nhận này, HTX đã nỗ lực trong nhiều năm qua: từ việc xây dựng liên kết sản xuất, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình canh tác, đến sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nằm trong danh mục cho phép.

Ông Quang cho biết, đây cũng là cách để người nông dân minh bạch hóa quy trình sản xuất và truy xuất rõ ràng nguồn gốc sản phẩm, phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại.

“Sau khi được cấp mã số vùng trồng, chúng tôi rất có ý thức gìn giữ, xem đó là tài sản quý cần bảo vệ. Vừa qua đã xảy ra trường hợp mã số vùng trồng bị đánh cắp. Khi phía Trung Quốc phát hiện và thu hồi thì người dân mới hay biết, nhưng đã quá muộn, không thể khôi phục được nữa”, ông Quang chia sẻ.

Tương tự, ông Nguyễn Đức Diễn – Giám đốc HTX Dịch vụ Nông nghiệp Thiên Phú (xã Cư Pơng, huyện Krông Búk, Đắk Lắk) – cũng cho hay đơn vị vừa được công nhận 3 mã số vùng trồng cho hơn 77 ha sầu riêng với sự tham gia của 44 thành viên.

Theo ông Diễn, người dân ngày càng ý thức được giá trị của mã số vùng trồng – không chỉ là giấy chứng nhận mà còn là “tài sản” cần gìn giữ.

Vì vậy, bà con quyết tâm bảo vệ mã số, chăm sóc vườn cây đúng quy chuẩn, đảm bảo chất lượng sản phẩm để hướng đến xuất khẩu bền vững và xây dựng thương hiệu sầu riêng Đắk Lắk vươn xa.

Nông dân kỳ vọng ngành sầu riêng phát triển bền vững, tạo thu nhập ổn định. Ảnh: Thanh Quỳnh

Xử lý nghiêm hành vi gian lận

Bà Nguyễn Thị Thành Thực, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ phần mềm Auto Agri, cho biết hiện vẫn còn nhiều nông dân chưa quan tâm đúng mức đến mã số vùng trồng, dẫn đến tình trạng bị đánh cắp hoặc bị thu hồi. Trong khi đó, bà con cần hiểu rằng mã số vùng trồng là một loại tài sản quý, cần được gìn giữ và bảo vệ nghiêm ngặt.

Trong chuyến thực địa vùng trồng sầu riêng tại huyện Krông Pắc (Đắk Lắk) vào tháng 5.2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết Bộ đã tham mưu Chính phủ các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng sầu riêng, trong đó trọng tâm là rà soát, hoàn thiện quy định về quản lý mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc, nhằm kiểm soát chất lượng ngay từ vườn trồng.

Bộ cũng đã chỉ đạo các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát việc quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, thu mua, sơ chế, chế biến và tiêu thụ sầu riêng.

Đặc biệt, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương trong công tác quản lý chất lượng. Đồng thời, yêu cầu tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi sử dụng sai mục đích mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói cũng như gian lận trong hồ sơ xuất khẩu.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh Đắk Lắk hiện có 38.800ha sầu riêng.

Đến nay, tỉnh đã có 266 mã số vùng trồng với tổng diện tích khoảng 7.400ha, chiếm gần 33% diện tích sầu riêng cho thu hoạch (trong tổng số 22.600ha) và khoảng 74% diện tích sầu riêng trồng thuần.