Thứ trưởng Bộ NN&MT Trần Thanh Nam phát biểu - Ảnh: P.H

Triển khai quy trình MRV

Quy trình MRV được xây dựng nhằm thiết lập cơ chế đo lường – báo cáo – thẩm định (MRV) lượng giảm phát thải khí nhà kính trong canh tác lúa, làm cơ sở khoa học và pháp lý cho việc chứng nhận, xác nhận tín chỉ carbon trong nông nghiệp. Hội nghị được xem là dấu mốc quan trọng đặt nền tảng kỹ thuật và thể chế cho việc đo lường giảm phát thải, tiến tới sản xuất lúa gạo xanh, thông minh và bền vững ở Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL).

Ông Nguyễn Quốc Mạnh, Phó cục trưởng Cục Trồng Trọt & Bảo vệ thực vật (TT&BVTV) cho biết: Đối tượng thực hiện quy trình MRV gồm các tổ chức như: Câu lạc bộ, tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp và nông hộ, trang trại, nông dân tham gia sản xuất lúa thuộc Đề án “Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030”. Phạm vi áp dụng vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp thuộc Đề án “Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030”

Theo Bộ NN&MT, quy trình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp, là bộ hướng dẫn đồng bộ: Từ khâu chọn giống, làm đất, gieo sạ, bón phân, quản lý nước, phòng trừ sâu bệnh đến thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ. Mục tiêu là giúp nông dân giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm chi phí, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng hạt gạo.

Quy trình Đo lường – Báo cáo – Thẩm định (MRV) lượng giảm phát thải khí nhà kính trong canh tác lúa được thiết lập, làm cơ sở khoa học và pháp lý cho việc chứng nhận, xác nhận tín chỉ carbon trong nông nghiệp. Đây được xem là “chìa khóa” để ngành lúa gạo từng bước tham gia thị trường carbon, mở rộng dư địa tăng giá trị cho chuỗi sản xuất nông nghiệp hiện đại.

Quang cảnh hội nghị - Ảnh: Hà Văn

Phó giám đốc Sở NN&MT TP.Cần Thơ Nguyễn Thị Giang cho biết, đây là một quy trình rất mới, sau hội nghị ngành nông nghiệp TP.Cần Thơ sẽ xem xét để thí điểm trên thực địa để rút kinh nghiệm triển khai rộng hơn.

Tại hội nghị, các chuyên gia, đại diện địa phương, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế đã thảo luận sâu về phương thức triển khai quy trình, những rào cản thực tiễn khi áp dụng trên diện rộng, cũng như cách ứng dụng đào tạo kỹ thuật số và ghi chép điện tử cho nông dân. Các ý kiến nhấn mạnh tầm quan trọng của việc huy động nguồn lực, chia sẻ lợi ích từ tín chỉ carbon một cách hài hòa, đồng thời kết nối chuỗi tiêu thụ gạo bền vững để nông dân được hưởng lợi thực chất từ việc thay đổi tập quán canh tác ở ĐBSCL.

Canh tác lúa chất lượng cao, giảm phát thải tại Sóc Trăng - Ảnh: L.X.C

Hoàn thiện quy trình sản xuất lúa phát thải thấp

Thứ trưởng Bộ NN&MT Trần Thanh Nam đề nghị các đơn vị chức năng vào cuộc quyết liệt theo chức năng, nhiệm vụ của mình. Ông khẳng định, Bộ NN&MT mong muốn các địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân phối hợp đồng bộ, biến hai quy trình này trở thành chuẩn mực mới trong sản xuất lúa vùng ĐBSCL, góp phần nâng cao vị thế lúa gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế. Với quy trình MRV ĐBSCL bước vào giai đoạn công nghệ số nông nghiệp để sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Cụ thể, Cục TT&BVTV hướng dẫn, tập huấn và hỗ trợ các địa phương áp dụng quy trình ngay từ vụ đông xuân 2025-2026.

Các Sở NN&MT vùng ĐBSCL rà soát, lựa chọn vùng nguyên liệu phù hợp, gắn việc áp dụng quy trình với các dự án đang triển khai, mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, chứng nhận bền vững. Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường phối hợp Viện Môi trường Nông nghiệp và các tổ chức quốc tế hoàn thiện khung kiểm chứng giảm phát thải, đảm bảo đồng bộ với hệ thống MRV quốc gia.

Nông nghiệp ĐBSCL đang từng bước áp dụng công nghệ trong canh tác lúa - Ảnh: P.H

Hội nghị thống nhất lộ trình áp dụng thí điểm Quy trình MRV và Quy trình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp từ vụ Đông Xuân 2025–2026. Sau đó, từng bước nhân rộng toàn vùng ĐBSCL từ năm 2027. Cùng với đó, các bên sẽ xây dựng bộ công cụ theo dõi, đánh giá để đo lường hiệu quả giảm phát thải và hiệu quả kinh tế đối với nông dân, làm căn cứ điều chỉnh chính sách và mô hình triển khai trong giai đoạn tiếp theo.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam chốt lại vấn đề: "Việc áp dụng hai quy trình này không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là bước khởi đầu cho chuyển đổi phương thức sản xuất lúa gạo Việt Nam. Từ mô hình truyền thống sang sản xuất xanh, thông minh, tuần hoàn và phát thải thấp theo công nghệ số hiện đại...".  

TheoVăn Kim Khanh/1thegioi.vn