Những mô hình “vàng” như cá chạch, ốc hương, cá chình… không chỉ mang lại tiền tỷ mỗi năm mà còn khẳng định tầm nhìn mới: nông nghiệp hiện đại, bền vững và làm giàu trên chính quê hương.

Mô hình nuôi gà của hộ ông Nguyễn Văn Khuynh, xóm Tây Cát, xã Hải Quang, tỉnh Ninh Bình

Xã Hải Quang, tỉnh Ninh Bình là đơn vị hành chính mới được thành lập trên cơ sở hợp nhất ba xã thuần nông Hải Đông, Hải Quang và Hải Tây, đang chứng minh sức sống mạnh mẽ bằng một hướng đi kinh tế then chốt: phát triển nông nghiệp đa giá trị, bền vững.

Vượt qua những bỡ ngỡ ban đầu của quá trình sáp nhập, Đảng bộ xã Hải Quang đã phát huy vai trò hạt nhân lãnh đạo, biến thách thức thành cơ hội. Bằng các nghị quyết chuyên đề sát thực tiễn, sự chỉ đạo quyết liệt và việc khơi dậy sức sáng tạo của nhân dân, Hải Quang đang từng bước định hình một vựa nông sản hàng hóa chất lượng cao, khai thác hiệu quả lợi thế ven biển và nguồn lực đất đai, con người dồi dào của một xã có quy mô dân số trên 25.000 người.

Từ chủ trương tái cơ cấu đến hạ tầng đồng bộ

Tháng 7.2025, xã Hải Quang chính thức đi vào hoạt động. Một trong những bài toán lớn nhất đặt ra cho Đảng bộ non trẻ với 51 chi bộ và 1.018 đảng viên là làm thế nào để thống nhất tư duy, hành động, tạo ra động lực phát triển kinh tế tương xứng với tiềm năng mới. Vốn là vùng đất thuần nông, sản xuất phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên, yêu cầu bức thiết là phải thay đổi tư duy từ số lượng sang chất lượng.

Nhận thức rõ điều này, ngay từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 và trong định hướng 2025-2030, Đảng ủy xã Hải Quang đã xác định nông nghiệp là trụ cột, là sinh kế chính, nhưng phải là nền nông nghiệp hiện đại. Đảng ủy đã thường xuyên quán triệt, tuyên truyền sâu rộng chủ trương "Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững". Đây không phải là khẩu hiệu chung chung, mà được cụ thể hóa bằng hành động.

Trước hết, Đảng ủy tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đầu tư cho hạ tầng. Xác định hạ tầng giao thông, thủy lợi là "mạch máu" của sản xuất hàng hóa, xã đã huy động đa dạng nguồn lực, bao gồm ngân sách, đóng góp của nhân dân và con em xa quê. Kết quả của sự đầu tư có trọng tâm, trọng điểm là đến nay, 95% đường nội đồng đã được bê tông hóa. Hệ thống kênh mương được cải tạo hợp lý, bảo đảm chủ động tưới tiêu cho toàn bộ 1.093ha đất trồng lúa và 404ha nuôi trồng thủy sản. Hạ tầng đi trước một bước đã tạo ra các vùng chuyên canh, vùng nuôi tập trung quy mô lớn, phá vỡ thế manh mún của ba xã cũ.

Song song với hạ tầng, Đảng ủy chỉ đạo hệ thống chính trị vào cuộc. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể được giao nhiệm vụ cụ thể. Điển hình, Hội Nông dân xã trở thành cầu nối tích cực, tổ chức nhiều lớp tập huấn, dạy nghề, xây dựng các mô hình sản xuất hiệu quả; 8 hợp tác xã dịch vụ sản xuất, kinh doanh và môi trường được thành lập trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, hoạt động ổn định. Chính sự đồng bộ trong lãnh đạo, chỉ đạo, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị đã biến các vùng đất trũng kém hiệu quả, các diện tích canh tác manh mún trở thành những "bờ xôi, ruộng mật", sẵn sàng cho những mô hình giá trị cao.

Những mô hình "vàng" khai mở tiềm năng

Chủ trương đúng đắn của Đảng bộ đã thực sự "chạm" vào khát vọng làm giàu của người dân. Trên vùng đất mới được quy hoạch đồng bộ, nông dân Hải Quang khẳng định tinh thần dám nghĩ, dám làm, chủ động ứng dụng khoa học kỹ thuật.

Từ một vùng đất chiêm trũng, nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển đổi sang nuôi cá chạch - loại đặc sản có giá trị kinh tế cao. Mô hình này cho năng suất 50 tấn/vụ, lợi nhuận hàng trăm triệu đồng mỗi héc-ta. Ông Nguyễn Văn Xuân ở xóm Quang Bắc, một trong những người tiên phong, phấn khởi chia sẻ: "Sau khi sáp nhập xã, được Đảng ủy, chính quyền động viên, hỗ trợ hạ tầng, gia đình tôi mạnh dạn đầu tư 3ha nuôi cá chạch. Nhờ áp dụng đúng kỹ thuật, mỗi năm gia đình thu lãi gần 1 tỷ đồng. Tôi không chỉ làm giàu cho mình mà còn tích cực chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ bà con cùng phát triển, xây dựng thương hiệu 'Cá chạch Hải Quang'".

Mô hình nuôi ốc hương của HTX Nông nghiệp và Nuôi trồng, chế biến thủy sản An Hòa, xã Hải Quang, tỉnh Ninh Bình.

Câu chuyện của ông Xuân không phải là cá biệt. Tinh thần đổi mới, sáng tạo đã hình thành nên nhiều mô hình "vàng" khác. Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp và Nuôi trồng, chế biến thủy sản An Hòa là một ví dụ điển hình cho hướng đi liên kết, sản xuất sạch. HTX đầu tư 2ha ao nuôi ốc hương có mái che, hệ thống lọc nước áp dụng quy trình VietGAP nghiêm ngặt, sử dụng 100% thức ăn tự nhiên. Năm 2024, sản phẩm "Ốc hương An Hòa" đã được công nhận OCOP 4 sao, bán ra thị trường với giá trị cao, khẳng định thương hiệu nông sản sạch.

Thành công của mô hình ốc hương, cá chạch đã cổ vũ nông dân tiếp tục mở rộng sang các đối tượng đặc sản khác. Ông Nguyễn Văn Khuynh ở xóm Tây Cát đầu tư 1ha nuôi cá Chình bằng hệ thống cho ăn tự động, dự kiến thu lãi gần 2 tỷ đồng/ha. Ngoài ra, trang trại tổng hợp của ông còn phát triển chăn nuôi quy mô lớn và 3ha cá diêu hồng, cho lợi nhuận hàng tỉ đồng.

Mô hình nuôi cá Diêu Hồng, cá Chình của hộ ông Nguyễn Văn Khuynh, xóm Tây Cát, xã Hải Quang, tỉnh Ninh Bình.

Các sản phẩm OCOP như nấm, muối, chè, yến sào... tiếp tục được duy trì và nâng cao chất lượng. Xã cũng đang phát triển mạnh các sản phẩm tiềm năng như sen, đinh lăng, hoa cây cảnh. Kết quả, giá trị sản phẩm bình quân trên 1ha nuôi trồng thủy sản của xã đạt 250 triệu đồng/năm. Sản lượng thủy sản 5 năm đạt 3.850 tấn, bằng 114% kế hoạch.

Những mô hình hiệu quả, những người nông dân năng động và sự đồng hành của hệ thống chính trị đang tạo nên bức tranh nông nghiệp đa dạng, thích ứng với điều kiện tự nhiên ven biển.

Dù đạt được kết quả ấn tượng, Đảng bộ Hải Quang cũng thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn, như đầu ra sản phẩm chưa ổn định, chuỗi liên kết còn lỏng lẻo. Đây chính là trăn trở và là nhiệm vụ trọng tâm mà Đảng bộ xã xác định trong phương hướng nhiệm kỳ 2025 - 2030. Một trong ba khâu đột phá của nhiệm kỳ mới là "Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế... ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số... phát triển thị trường đối với các sản phẩm nông nghiệp có thế mạnh".

Ông Hoàng Đình Trung, Bí thư Đảng ủy xã Hải Quang, khẳng định: "Thành công bước đầu trong phát triển nông nghiệp đa giá trị là minh chứng cho việc các Nghị quyết của Đảng bộ đã đi vào cuộc sống, hợp với lòng dân. Thời gian tới, Đảng ủy tập trung lãnh đạo thực hiện chương trình trọng tâm về phát triển các sản phẩm chủ lực như sen, cá chạch, ốc hương. Chúng tôi sẽ đẩy mạnh liên kết '4 nhà', khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ cao, giải quyết dứt điểm bài toán thương hiệu và đầu ra. Mục tiêu là xây dựng Hải Quang không chỉ là xã nông thôn mới kiểu mẫu về hạ tầng, văn hóa mà còn là một trung tâm nông nghiệp bền vững, sinh thái, nơi người nông dân làm chủ công nghệ và làm giàu chính đáng trên mảnh đất quê hương".

Sức bật mạnh mẽ từ một xã mới sáp nhập cho thấy, khi "ý Đảng" (chủ trương, nghị quyết) gặp "lòng dân" (khát vọng, sáng tạo), mọi tiềm năng đều có thể được khai mở. Đảng bộ và Nhân dân Hải Quang đang đoàn kết, tự tin bước vào giai đoạn phát triển mới, hiện thực hóa mục tiêu xây dựng quê hương văn minh, giàu đẹp.